|
رشته ي زيست شناسي سلولي ملكولي
|
رشته ي زيست شناسي سلولي ملكولي
ديباچه: زيستشناسي سلولي و مولكولي داراي 5 گرايش ميكروبيولوژي ، علوم سلولي و مولكولي، ژنتيك، بيوشيمي و بيوفيزيك است. گفتني است كه گرايش بيوشيمي يا بيوفيزيك تاكنون در هيچ دانشگاهي در سطح ليسانس ارائه نشده است در ضمن تفاوت محسوسي بين گرايشهاي مختلف اين رشته در مقطع كارشناسي وجود ندارد.گرايش ژنتيكبه طور كلي دانش ژنتيك درباره انتقال صفات وراثتي از والدين به اولاد بحث ميكند كه البته اين والدين ميتوانند انسان، درخت يا باكتري باشند. در واقع ژنتيك تلاش ميكند تا بگويد كه چه مكانيزمهاي مولكولي، عامل انتقال صفات از نسلي به نسل ديگر هستند. همچنين ميخواهد بداند كه چرا گاهي اوقات در بين والدين و فرزندان در برخي صفات تفاوتهاي بسيار معني داري وجود دارد؟ در كل دانشجويان اين گرايش مباحث مهمي مثل ژنتيك سرطان، روشهاي تشخيص بيماريهاي ژنتيكي قبل و بعد از تولد، شناخت ناقلين بيماريها، اصول مشاوره ژنتيكي، نقش ژنتيك در بروز رفتارهاي فردي و اجتماعي، شناخت جمعيتهاي مختلف ژنتيكي و نژادهاي انساني، ژن درماني، پزشكي قانوني، تكنيكهاي رايج در ژنتيك، روشهاي اصلاح نژاد و ژنتيك مولكولي را مطالعه ميكنند.
موقعيت شغلي در ايران : علم ژنتيك در ايران هنوز در ابتداي راه است و بايد تلاش بسيار كرد و كاستيها را جبران نمود و موانع را از ميان برداشت تا بتوان شاهد رشد روزافزون اين علم در ايران بود. البته اين به آن معني نيست كه در كشور ما تحقيقات ژنتيكي انجام نميگيرد و فارغالتحصيلان اين رشته جذب هيچ مركزي نميشوند، بلكه سازمانهاي مختلفي هستند كه به فعاليتهاي تحقيقاتي ژنتيكي ميپردازند كه از جمله ميتوان به مراكز مختلف وزارت جهاد كشاورزي، مراكز پژوهشي وزارت علوم، انستيتو پاستور، مركز ملي تحقيقات مهندسي ژنتيك و تكنولوژي زيستي اشاره كرد. درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروسمشترك در گرايشهاي مختلف زيستشناسي سلولي و مولكولي: رياضي، فيزيك، شيمي، شيمي آلي، بيوشيمي، آمار زيستي، زيستشناسي سلولي، زيستشناسي مولكولي، ژنتيك، ميكروبيولوژي، اكولوژي، ويروسشناسي، تكامل، زيستشناسي گياهي، زيستشناسي جانوري، فيزيولوژي جانوري، فيزيولوژي گياهي، بيوفيزيك، بيوشيمي، زيستشناسي پرتوي، ايمونولوژي.
دروس تخصصي گرايش ژنتيك: ژنتيك انساني، سيتو ژنتيك، اصول مشاوره ژنتيكي، ژنتيك سرطان، ژنتيك رفتاري، مباني ژنتيك ميكروارگانيسم، ژنتيك پيشرفته يا تازههاي ژنتيك، ژنتيك كمي يا ژنتيك جمعيتها، سمينار، پروژه (بسياري از درسهاي اين رشته همراه با آزمايشگاه است).
گرايش علوم سلولي و مولكولي: مهمترين مولكولهايي كه در حيات سلول مؤثر هستند، Rna,dna و پروتئينها ميباشند. Dna مركز ذخيره اطلاعات و صدور فرمانهاي سلول، Rna وظيفه انتقال اين فرمانها و پروتئين مسؤوليت اجراي اين فرمانها را بر عهده دارند. در زيستشناسي سلولي و مولكولي چگونگي اين فعاليتها بررسي ميشود.امروزه زيست شناسي در كشورهاي پيشرفته بيش از 80 تا 90 درصد سمت و سوي علوم سلولي و مولكولي دارد. چرا كه رشته علوم سلولي و مولكولي نيروي انساني لازم را براي تحقيق در رشتههاي پزشكي، بيوشيمي، ژنتيك، بيوتكنولوژي، مهندسي ژنتيك، اصلاح نباتات، شيلات و دام تربيت ميكند.
موقعيت شغلي در ايران : اصولاً در ايران اگر فردي به اميد آينده مالي خوب به دنبال علوم پايه برود اشتباه كرده است چرا كه رشتههاي علوم در ايران ارزش مادي زيادي ندارند. امّا اگر فردي به علوم پايه علاقه دارد ، مطمئناً رشته علوم سلولي و مولكولي رشتهاي با ارزش و خوب است. تعدادي از مراكز تحقيقاتي مانند انستيتوپاستور، مركز تحقيقات ژنتيك، مركز تحقيقات بيوشيمي و بيوفيزيك و مراكز تحقيقاتي دانشگاهي ميتوانند پذيراي فارغالتحصيلان علوم سلولي و مولكولي باشند. علاوه بر مراكز تحقيقاتي موجود، فارغالتحصيل اين رشته ميتواند با ايجاد شركت خصوصي سازنده مواد اوليه آزمايشگاههاي علوم سلولي و مولكولي يا آزمايشگاهي كه تستهاي آن در سطح موكلولي است، هم به جامعه علمي خدمت كند و هم وضعيت مالي نسبتاً خوبي داشته باشد البته در حال حاضر نيز در ايران چنين فعاليتهايي در سطح محدودي انجام ميگيرد.
دروس تخصصي گرايش علوم سلولي و مولكولي: شيمي آلي، بيوشيمي، زيستشناسي سلولي، ژنتيك، ميكروبيولوژي، اكولوژي، زيستشناسي گياهي، زيستشناسي جانوري، فيزيولوژي گياهي، ايمونولوژي، زبان تخصصي. (بسياري از درسهاي اين گرايش همراه با آزمايشگاه است).
گرايش ميكروبيولوژي:
ميكروارگانيسمها موجودات ريز ذرهبيني مانند: باكتريها، ويروسها، قارچهاي ميكروسكوپي و پرتوزوئرها هستند كه با چشم غير مسلح ديده نميشوند. علم ميكروبيولوژي كه گرايشي از زيستشناسي است به بررسي و مطالعه ميگروارگانيسمها ميپردازد. در اين علم ارتباط ميكروارگانيسمها با خودشان و همچنين با موجودات عاليتر مانند انسان، حيوانات و گياهان بررسي ميشود. علم ميكروبيولوژي گرايشهاي مختلفي دارد كه عبارتند از: ميكروبيولوژي پزشكي، ميكروبيولوژي غذايي و ميكروبيولوژي صنعتي. كاربرد اين گرايش آنقدر گسترده است كه قابل ذكر نيست. محقق اين گرايش از يك سو ميتواند به بررسي كاربرد سلاحهاي ميكروبي و راههاي پيشگيري از اين سلاحها بپردازد و از سوي ديگر ميتواند در كارخانههاي عطرسازي مشغول باشد.
ميكروبيولوژي پايه و اساس بسياري از علوم از قبيل: بيوشيمي، بيوتكنولوژي، ژنتيك و پزشكي است. يكي از كاربردهاي گرايش ميكروبيولوژي در آزمايشگاههاي تشخيص طبي است. ميكروبيولوژي در تشخيص بيماري نيز اهميت بسيار زيادي دارد. در مواد غذايي و توليد مواد غذايي مختلف نيز اثر ميكروارگانيسمها بسيار قابل توجه است. همچنين گرايش ميكروبيولوژي در كشاورزي به طور بسيار وسيعي در تشخيص آفات گياهي، مبارزه با آفات گياهي و ايجاد مقاومت گياهي مورد استفاده قرار ميگيرد. در صنايع و معادن نيز براي استخراج فلزات سنگين و در تصفيه نفت در گوگردزدايي از نفت مورد استفاده قرار ميگيرد. در محافظت از محيط زيست، تصفيه فاضلابها و مبارزه بيولوژيكي با عفونتها و آلودگيهاي فاضلابي مورد استفاده قرار ميگيرد و آب سالم و در حقيقت بدون آلودگي تحويل ميدهد. حتي در صنعت نساجي نيز اين علم به ياري بشر آمده است و به تازگي در صنعت نساجي از ميكروارگانيسمها براي تثبيت نشاسته و آهار دادن پارچه استفاده ميشود.
موقعيت شغلي در ايران : كارشناسان ميكروبيولوژي در پژوهشگاه نفت براي تحقيق بر روي ميكروبهاي نفتخوار يا گوگردزدايي، در بخش صنايع غذايي در كارخانههاي كنسروسازي و كمپوت سازي و در صنايع بهداشتي مشغول به كار هستند. تهيه لوازم آزمايشگاهي مورد نياز در اين گرايش يكي از شغلهايي است كه بعضي جذب آن ميشوند. مؤسسه استاندارد يا آزمايشگاههاي كارخانجات تهيه مواد بهداشتي و غذايي براي تشخيص كيفيت و سلامت اين مواد از نظر عدم آلودگي ميكروبي، مراكز تهيه مواد دارويي مانند تهيه آنتي بيوتيكها و بالاخره كارخانجات تهيه اسيدها مانند اسيد بوتريك و اسيد استيك و حلالها مانند الكل و استون و مراكز تهيه واكسن مانند مؤسسه رازي و انستيتوپاستور ايران نيز ميتوانند مراكز جذب فارغالتحصيلان اين گرايش باشند.
دروس تخصصي گرايش ميكروبيولوژي: شيمي آلي، بيوشيمي، آمار زيستي، زيستشناسي سلولي، زيستشناسي مولكولي، ژنتيك، ميكروبيولوژي، اكولوژي، ويروسشناسي، تكامل، زيستشناسي گياهي، زيستشناسي جانوري، فيزيولوژي جانوري، فيزيولوژي گياهي، بيوفيزيك، بيوشيمي، زيستشناسي پرتوي، ايمونولوژي، باكتريشناسي، ميكروبيولوژي محيطي، قارچشناسي، پروتوزئولوژي. (بسياري از درسهاي اين گرايش همراه با آزمايشگاه است).
تواناييهاي لازم : در گرايشهاي مختلف زيستشناسي سلولي و مولكولي بايد علاقهمند بود و صبر و پشتكار داشت تا بتوان طعم شيرين موفقيت را چشيد. همچنين دانشجو بايد حافظه خوبي داشته و در دروس شيمي، رياضي و فيزيك قوي باشد و در نهايت لازم است كه به كارهاي آزمايشگاهي علاقهمند باشد. براي مثال يكي از كارهايي كه به طور معمول در آزمايشگاه علوم سلولي و مولكولي انجام ميگيرد، استخراج Rna از يك بافت است كه حداقل زمان لازم براي اين كار 5 ساعت ميباشد.
|
|
|
|
V 3.0
|