آموزش تکمیلی معلمان  در انگلستان

تاريخچه


مؤسسات آموزش تكميلي معلمان انگلستان به صورت سنتي بر ارائه آموزش هاي حرفه اي تمركز داشته و مدرسين آن كه همواره از آنان تحت عنوان دانشياران ياد مي گردد، معمولا از حوزه تجارت و صنايع جذب مي گردند تا مهارت هاي خود را به معلمين نسل جوان انتقال دهند.


بسياري از مدرسين آموزش حرفه اي معلمان در حالي كه در حوزه صنايع يا بازرگاني فعاليت دارند به تدريس به صورت پاره وقت مبادرت مي نمايند. طي سال هاي اخير مؤسسات آموزش تكميلي انگلستان و ولز به طور روزافزوني علاوه بر ارائه دوره هاي حرفه اي آموزش معلمان، به ارائه دوره هاي آكادميك عمومي نيز مبادرت مي نمايند. اين در حالي است كه تا پيش از اعمال اصلاحات قانون آموزش عالي مصوب سال1992، معلمين واجد شرايط دريافت گواهينامه (QTS)منحصرا به استخدام مدارس يا كالج هاي آموزشي درآمده و الزامي جهت حضور در دوره هاي آكادميك آموزشي براي آنان وجود نداشت. اين درحالي است كه از سال2001، طبق بررسي هاي به عمل آمده پيشنهاداتي در خصوص اجباري سازي دوره هاي تكميلي آموزش آكادميك معلمين و آموزش تكميلي در انگلستان و ولز ارائه گرديده است. تا پيش از دهه 1990، دوره هاي آموزش معلمان(ITT) در انگلستان و ولز توسط مؤسسات آموزش عالي (HEI) برگزار گرديده و دانش جو يان تحت دوره هاي آموزش تجربي و عملي قرار مي گرفتند و اين در حالي است كه از سال 1993، كليه معلمان واجد شرايط براساس اصول اصلاحات آموزشي و برخورداري ازQTSسنجش و ارزيابي مي گردند.


از جمله عمده ترين اصلاحات مذكور مي توان به پررنگ تر شدن نقش مدارس در تربيت معلمين، مشاركت مراكز آموزش معلمان و مراكز دانشگاهي با مدارس كشور در جهت تعيين و تدوين معيارهاي اساسي آموزش معلمان، تأكيد عمده بر صلاحيتهاي آموزشي(توانايي تدريس، مديريت كلاس و …) و هم پوشاني دوره هاي آموزشي آموزش معلمان با دوره هاي آموزشي عالي اشاره نمود.تربيت آكادميك و عملي معلمان كشور انگلستان 4-3 سال به طول مي انجامد.


برنامه هاي تربيت معلمان (LTT) توسط دانشگاه هاي آموزشي و ساير مؤسسات تحصيلات تكميلي ارائه مي گردد. گفتني است كه طي دوره هاي مذكور، آموزش پايه 4 ساله و يا آموزش 3 ساله مقدماتي و آموزش تكميلي 1 ساله ارائه مي گردد. پس از گذراندن سال اوليه تدريس، معلمان گواهي نامة تدريس دريافت مي نمايند. طي سال 1994، قانون تربيت معلمان جهت اعمال استانداردهاي ملي و بر آورده نمودن نيازهاي آموزشي حرفه اي معلمين به تصويب رسيد.


دوره هاي آموزش معلمان در 2 دانشگاه و 2 كالج تخصصي آموزش كشور ايرلند برگزار مي گردد. دواير محلي آموزش ايرلند (DENI) از سهميه هاي ساليانه آموزشي برخوردار مي باشند. اصلي ترين وظيفه دواير مذكور در خصوص آموزش معلمان كشور ضمانت مطابقت بازار عرضه و تقاضاي كادر آموزشي معلمان كشور مي باشد. از جمله مهمترين مقاطع آموزشي كه به درجه علمي كارشناسي آموزش منتهي مي گردد مي توان به مقطع آموزش كارشناسي آموزش (BED)و دوره آموزش فشرده معلمان PGCE) ( اشاره نمود . طي سالهاي اخير دوره هاي پاره وقت آموزش معلمانPGCE) ( نيز اضافه گرديده است.هر يك از 5 هيئت مديره آموزشي به بررسي، تأييد و استخدام معلمين و اساتيد دانشگاهي مبادرت مي نمايند. شوراي مدارس كاتوليك،كارفرماي كليه معلمين مدارس كاتوليك محسوب مي گردد. هيئت مديره مدارس كشورمسؤوليت استخدام معلمين مدارس كاتوليك، مدارس آزاد متوسطه و مدارس تمام وقت دولتي را عهده دار مي باشند.حكم انتصاب مسؤوليت تدريس دروس آموزشي به معلمين به 2 صورت انتصاب دائمي يا انتصاب موقتي با انعقاد قرارداد ثابت به آنان تفويض مي گردد.مديران علوم فني و حرفه اي نيز ملزم به برخورداري از حداقل نمره علمي C در گواهينامه عمومي آموزش متوسطه و 3 سال تجربه كاري يا صنعتي مي باشند.ضوابط و قوانين آموزش معلمان در انگلستان و ولز بسته به نوع مقطع آموزشي (مقاطع ابتدايي، متوسطه و آموزش عالي) متفاوت مي باشد. كليه معلمين مقاطع آموزش پيش دبستاني، ابتدايي و مقدماتي متوسطه كشور مي بايستي از شرايط ويژه معلمين كشور(QTS)برخوردار بوده و يا از دايره ملي آموزش و استخدام وزارت كشور يا از آژانس ملي آموزش معلمان مجوز تدريس دريافت نمايند. لازم به ذكر است كه معلمين مقاطع مختلف آموزش استثنايي علاوه بر برخورداري از مدارك فوق مي بايستي از گواهينامه تخصصي آموزش استثنايي نيز برخوردار باشند. گفتني است كه گواهينامه مذكور پس از گذراندن دوره آموزشي 3 ساله به معلمين آموزش استثنايي اعطا مي گردد.طبق قانون مصوب سال 1998، ويژه مديريت مقطع آموزش عالي، كليه مدرسين مراكز دولتي و خصوصي آموزش عالي انگلستان و ولز ملزم به عضويت در شوراي ملي آموزش و حضور در جلسات شوراهاي آموزشي مي باشند.كليه معلمين مدارس ملي و دولتي كشور انگلستان مي بايستي از شرايط حرفه اي آموزش (QTS) برخوردار باشند. در نظام آموزش معلمان انگلستان تعداد 7 متد آموزشي به معلمين كليه مقاطع آموزشي،ارائه مي گردد.


دوره هاي آموزش معلمان در كشور انگلستان 4 سال آموزش تمام وقت را شامل گرديده و به درجه كارشناسي آموزش (BED) منتهي مي گردد.دوره هاي آموزشي مذكور توسط مؤسسات آموزش عالي كشور ارائه گرديده و تركيبي ازكلاس هاي تركيبي تئوري و فعاليت هاي تدريس عملي را شامل مي گردد. گواهينامه آموزشي(PGCE) پس از گذراندن دوره آموزشي آكادميك4-3 سال در موضوعات تخصصي و حضور در دوره هاي آموزش حرفه اي تكميلي 1ساله به معلمين ارائه مي گردد. دوره تكميلي PGCE بر مهارت هاي تدريس عملي و تئوري آموزش تمركز دارد. دوره آموزش تكميليPGCE ويژه معلمين مقطع آموزش ابتدايي حداقل 25 هفته تجربه عملي آموزشي را شامل مي گردد. گفتني است كه از سال 1996، اين دوره زماني به 18 هفته افزايش يافته است. بر طبق مقررات جديد آموزشي حداقل تجربه علمي لازم براي مدرسين 32 هفته مي باشد.حضور در دوره هاي آموزش ضمن خدمت از جمله وظايف حرفه اي معلمين بريتانيايي است.


حداقل زمان مقرر خدمت براي كليه معلمين تمام وقت 5 روز كاري در هفته مي باشد كه از اين زمان حداقل3 روز همزمان با تدريس در مدارس به آموزش ضمن خدمت معلمين اختصاص مي يابد. براي كادر آموزش و تربيتي مراكز آموزش پيش دبستاني من جمله كودكستان هاي بريتانيا، اخذ ديپلم آموزشي از دايره ملي امتحانات پيش دبستاني تحت عنوان(NNEB) الزامي است. از اين روي، كليه مراكز روزانه پيش دبستاني،منحصرا توسط مربيان واجد شرايط (NNEB)اداره مي گردد.


سياستهاي آموزشي


از سال1999، دولت انگلستان به اختصاص بودجه خاصي به معلمان برخوردار از مهارت هاي پيشرفته AST مبادرت نموده است.طبق سياستهاي جديد آموزشي دولت انگلستان، معلمين و مدرسين برخوردار از استعدادهاي درخشان آموزش به استخدام دولت درمي آيند. بنابر قوانين مذكور، كليه معلمين با شرايط فوق از اضافه حقوق بالغ بر5 هزار پوند در ماه برخوردار گرديده و تحت عنوان معلمين برخوردار از مهارت هاي پيشرفته (AST) معرفي ميگردند. از آن جايي كه طي سال هاي اخير از تعداد دانش جويان انگليسي تبار كه بنابرطرح بين المللي آموزش در كشورهاي عضو اتحاديه اروپا تحصيل مي نمايند كاسته شده است (از2000 نفر طي سال95/1994 به كمتر از 1000 نفر طي سال99/1998) و نسبت حضور دانش جو يان ساير كشورهاي عضو اتحاديه اروپا در انگلستان از افزايش 2 به1 برخوردار بوده است، از اين روي دولت انگلستان با همكاري شوراي ERISMUS SOCATES در پي تشويق هر چه بيشتر دانش جو يان انگليسي تبار در جهت ادامه تحصيل در مراكز دانشگاهي خارج از كشور مي باشد.


برنامه هاي آموزشي


اغلب برنامه هاي آموزشي معلمان ويژه مقاطع آموزش ابتدايي و متوسطه كه معمولا طي آموزش تكميلي 4-3 ساله ارائه مي گردد، به اعطاي مدرك آموزشي به معلمين واجدالشرايط (QTS) منتهي مي گردد. گفتني است كه دوره هاي آموزش معلمان تحت مقاطع كارشناسي آموزش(BED)و كارشناسي فنون آموزشBATD) ( به دانش جو يان ارائه مي گردد.


علاوه بر دوره هاي آموزشي مذكور دوره هاي پاره وقت2ساله آموزش معلمان نيز به فارغ التحصيلان دانشگاهها و مراكز آموزش عالي ارائه مي گردد.علاوه بر دوره هاي آموزشي مقدماتي دردوره هاي1ساله آموزش تكميلي معلمان و اعطاي مدرك علمي(PGCE) به معلمين ارائه مي گردد.


در بخشنامه شماره4مصوب سال 1998، دپارتمان آموزش انگلستان حداقل زمان لازم جهت حضور در كلاس هاي آموزش تكميلي معلمان 36 هفته در سال مي باشد.


هدف اصلي برگزاري دوره هاي تكميلي آموزشي معلمان در انگلستان و ولز پرداختن به آموزش مهارت هاي عملي تدريس و رفع محدوديت هاي آموزشي معلمين در حوزه تدريس مدارس سراسر كشور مي باشد. علاوه بر دوره هاي آموزش تكميلي فوق، دوره هاي تكميلي2ساله آموزش معلمان نيز برگزار مي گردد كه در جهت برطرف نمودن كمبود تعداد معلمان حوزه هاي آموزشي علوم، رياضيات، طراحي، تكنولوژي اطلاعات و زبان هاي خارجي مؤثر بوده است. دوره هاي آموزش مذكور هم چنين به معلميني ارائه مي گردد كه به تدريس درس يا دروس آموزشي نا مربوط با موضوع آموزشي اوليه تمايل دارند. طي سال1997، طرح احداث مراكز آموزش پاره وقت و آموزشي از راه دور در حوزه آموزش معلمان كشور انگلستان مطرح گرديده و از سال2000، رسما به اجرا گذارده شد. بنا به طرح مذكور دوره هاي آموزش پاره وقت و از راه دور در جهت تربيت معلمين مقاطع مختلف آموزشي كه به دلايل مشخص كاري و يا مالي از حضور در كلاس هاي1ساله آموزشي معلمان محروم مي باشند، به كليه متقاضيان آموزش معلمان در سراسر كشور ارائه مي گردد. هدف از اجراي طرح مذكور برخورداري افرادشاغل يا برخوردار از سطح درآمد كم از دوره هاي كوتاه مدت و فشرده آموزش معلمان مي باشد.از جمله مهم ترين مزاياي چنين سيستم آموزشي مي توان به ارائه برنامه هاي آموزشي تخصصي از راه دور و استفاده از سيستمهاي آموزشي ديجيتال نظير اينترنت اشاره نمود. مسؤوليت اداره و نظارت بر عمل كرد مراكز ارائه كننده آموزش هاي مذكور برعهده آژانس ملي آموزش معلمان و دايره ملي آموزش ولز مي باشد.برنامه هاي آموزشي مذكور به گونه اي طراحي گرديده كه افراد تحت پوشش به استانداردهاي لازم آموزش معلمان (QTS) دست مي يابند.


مراكز آموزش پاره وقت و آموزش از راه دور معلمان، عهده دار مسؤوليت ارزيابي نيازهاي تربيتي و طراحي و پشتيباني طرح هاي تربيتي حوزه آموزش معلمان مي باشند.


گفتني است كه برنامه هاي تربيتي معمولا مدت زمان 2 سال به طول مي انجامد.


دوره هاي آموزش تربيت معلمان در كشور انگلستان، عموماً برمبناي الگوي هماهنگ كه تركيبي از مطالعات موضوعي آموزش عالي، كلاس هاي نظري و فعاليت هاي عملي آموزشي است، سازمان دهي مي گردد. در بخشنامه شماره 4مصوب سال 1998، دپارتمان آموزش انگلستان((DFEE و بخشنامه شماره13مصوب سال1998، دايره ملي آموزش ايرلند، بر ارائه دوره هاي آموزشي4ساله به دانش جو يان مقطع متوسطه و برخورداري از حداقل 32 هفته تجربه تدريس در مدارس كشور تأكيد گرديده است. اين در حالي است كه معلمين مقطع آموزشي ابتدايي ملزم به برخورداري از حداقل 24 هفته تجربه عملي تدريس در مدارس و گذراندن دوره هاي 3ساله آموزش معلمان مي باشند.معلمين دوره هاي فشرده آموزشي از 18 هفته تجربه تدريس و معلمين مقطع آموزشي متوسطه نيز از 24 هفته تجربه تدريس عملي در مدارس برخوردار مي گردند.


نرخ معلمين مدارس ابتدايي برخوردار از مدرك دانشگاهي (بين سال هاي 97-1989)

مراكز آموزشي


آن دسته از موسسات آموزش عالي انگلستان و ولز( (HEIكه از قوانين و معيارهاي وضع شده تبعيت مي نمايند به ترتيب توسط آژانس ملي آموزش معلمان(TTA)و شوراي بودجه آموزش عالي ولز تحت نظارت قرار مي گيرند. اين درحالي است كه مؤسسات آموزش عالي و مدارس كشور نيز مسؤوليت مشتركي در جهت برنامه ريزي و مديريت دوره هاي گزينشي، آموزشي و ارزيابي علمي دانش جو يان برعهده دارند. ماده 12 قانون مصوب سال1994، ويژه آموزش معلمان مدارسي است كه مورد تأييد آژانس ملي آموزش معلمان قرار گرفته و از اختيار برگزاري دوره هاي آموزش معلمان برخوردار مي باشند. گفتني است كه حضور در دوره هاي آموزشي مذكور براي كليه افرادي كه از مدارك دانشگاهي معتبر برخوردار مي باشند آزاد بوده و منجر به دريافت مدرك آموزشي و احراز شرايط ويژه معلمين كشور (QTS)مي گردد.طبق آخرين آمار بدست آمده در سپتامبر سال2000، تعداد48 مركز آموزش معلمان در كليه مناطق انگلستان و ولز فعاليت دارند. لازم به ذكر است كه كليه مراكز مذكور از محل بودجه دولتي حوزه آموزش تامين اعتبار مي گردند.


نهادهاي مركزي


طبق ماده 112 قانون آموزش مصوب سال 1994، مسؤوليت تامين واعطاي تسهيلات كافي آموزشي در جهت برگزاري دوره هاي آموزشي به دپارتمان آموزش و استخدام وزارت كشور انگلستان (DFEE) تفويض گرديد.گفتني است كه مسؤوليت برنامه ريزي آموزشي دوره هاي آموزش معلمان نيز برعهده دپارتمان مذكور مي باشد. اصلي ترين مسؤوليت دپارتمان آموزش انگلستان، تعيين و تدوين اهداف آموزشي دوره هاي آموزش معلمان و استعلام اهداف مذكور به آژانس ملي آموزش معلمان (TTA) مي باشد. اصلي ترين هدف دپارتمان آموزش انگلستان از استعلام اهداف و قوانين آموزشي به آژانس مذكور،خودداري از كاهش يا افزايش تعداد معلمين تحت تعليم مراكز آموزشي معلمان كشور مي باشد.دولت انگلستان نيز به نوبه خود به اعطاي حق الزحمه ماهانه آموزشي به معلمين مقاطع آموزشي ابتدايي و متوسطه بالغ بر 6000 پوند مبادرت مي نمايد.علاوه براين از سپتامبر سال2000، معلمين دروس آموزشي رياضيات، علوم طبيعي، زبان هاي خارجي و علوم فني و حرفه اي مقطع آموزشي متوسطه از پاداشي بالغ بر4 هزار پوند برخوردار گرديدند.


علت اعطاي چنين پاداش هاي آموزشي به واسطه كمبود معلمين دروس مذكور مي باشد.


طبق قانون آموزش عالي مصوب سال1998، اصلاحات عمده اي به شرح ذيل در ساختار آموزش معلمان كشور انگلستان اعمال گرديد:


1 - تصويب قوانين ويژه آموزشي در جهت تشكيل شوراهاي آموزش معلمان


2 - نظارت بر عمل كرد مؤسسات و مراكز آموزش معلمان توسط بازرسين ارشد آموزشي


ارزشيابي تحصيلي


طي سال هاي اخير، دانش جو يان دوره هاي آموزش معلمان در انگلستان و ولز توسط مؤسسات آموزش عالي و مراكز ارائه كننده آموزش هاي عملي و تجربي مورد نظارت و ارزيابي قرار مي گيرند. گفتني است كه ارزيابي دانش جو يان از طريق معيارهاي آموزشي نظير بخش نامه شماره 4مصوب سال1998، دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE) و بخشنامه شماره13مصوب سال 1998، دايره آموزش ولز صورت مي گيرد.مسؤوليت ارزيابي صلاحيت دانش جو يان دوره هاي آموزش معلمان جهت تدريس موضوعات تخصصي و مديريت كلاس، برعهده معلمين ارشد مراكز آموزشي كشور مي باشد.گفتني است دانش جو ياني كه از اين معيار و ساير معيارهاي مشخص شده برخوردار باشند، به دريافت گواهينامه QTS، كارشناسي آموزش(BED) و يا مدرك تكميلي آموزش(PGCE) نائل مي آيند. مدرك تكميلي آموزش(PGCE) به افرادي اعطا مي گردد كه پس از فارغ التحصيلي از دوره مقدماتي آموزش معلمان، تحت تعليم آموزش تمام وقت3ساله يا آموزش پاره وقت 2ساله در مراكز عالي آموزش معلمان (Scitt) قرار گيرند.در صورتي كه اعتبار علمي دانش جو يان دوره هاي تكميلي آموزشي (PGCE) مورد تأييد مراكز عالي آموزش معلمان قرار گيرد، به كليه فارغ التحصيلان دوره هاي تكميلي(NQT) چشم اندازي از حرفه معلمي ارائه مي گردد كه خلاصه اطلاعات موجود درخصوص توانايي هاي معلمين غيرحرفه اي و اولويتهاي آموزشي حرفه اي جهت دريافت مدرك (QTS) را ارائه مي نمايد. آندسته از معلماني كه از مدارك آموزشي ديگر كشورهاي عضو اتحاديه اروپا برخوردار باشند، با درخواست از دپارتمان آموزش و استخدام انگلستان، به اخذ تاييديه بين المللي مدارك آموزشي خود امبادرت مي نمايند.


پذيرش تحصيلي


معيارهاي پذيرش معلمين مقاطع مختلف آموزشي در بخش نامه شماره 4 مصوب سال 1998، دپارتمان آموزش انگلستان و بخشنامه شماره13مصوب 1998 دايره آموزشي ولز لحاظ گرديده است. از آن جايي كه دسترسي به دوره هاي آموزش معلمان دركشور انگلستان برفرايند گزينش مقدماتي معلمين من جمله برگزاري مصاحبات علمي، برخورداري معلمين از تناسب فيزيكي و روحي جهت تدريس تاكيد دارد، از اين روي در بخشنامه شماره 4 مصوب سال 1999 دپارتمان آموزش انگلستان مورد ارزيابي قرار گرفته است.طبق قانون مذكور، معلمين مقاطع مختلف آموزشي در انگلستان و ولز نمي بايستي از سابقه كيفري برخوردار باشند. از سال 1989، هم چنين فاكتورسابقه كاري در فرايند گزينش معلمين به ساير فاكتورهاي گزينشي اضافه گرديده است.


از جمله ديگر مفاد بخشنامه شماره 4 مصوب سال 1998 دپارتمان آموزش انگلستان مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:


1 - تعيين استانداردهاي آموزشي ويژه معلمين واجد شرايط


2 - بهره برداري از تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات در تدريس (بخشنامه شماره 4مصوب سال 1998 دپارتمان آموزشي انگلستان و بخشنامه شماره13مصوب سال 1998 دايره آموزش ولز)


3 - ويژگي هاي دوره آموزشي معلمين زبان


4 - ويژگي هاي دوره آموزشي معلمين رياضيات در مدارس ابتدايي


5 - ويژگيهاي دوره آموزشي معلمين علوم طبيعي در مدارس ابتدايي


6 - ويژگيهاي دوره آموزش معلمين زبان انگليسي در مدارس متوسطه


7 - ويژگيهاي دوره آموزشي معلمين رياضيات در مدارس متوسطه


8 - ويژگيهاي دوره آموزشي معملين علوم طبيعي در مدارس متوسطه


9 - شرايط و مشخصه هاي كلي حضور در مراكز آموزش معلمان


از جمله مهم ترين شرايط جديد پذيرش دانشجو در دوره هاي آموزش معلمان ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:


1 - كسب استانداردهاي لازم آموزشي نظير رتبه A-Cدر آزمون زبان انگليسي و رياضيات


2 - برخورداري از مدرك دانشگاهي معتبر(گذراندن حداقل دوره آموزشي به مدت 2سال)


3 - برخورداري از رده سني بالاتر از 24 سال


4 - برخورداري از سنوات خدمتي غيررسمي در حوزه تدريس دروس آموزشي (حداقل به مدت 2سال)


محتواي دروس دوره هاي آموزش معلمان و حداقل تجربه تدريس در مدارس كشور توسط دولت تعيين مي گردد. گفتني است كه تعيين اعتبارات مالي و آموزشي دوره هاي آموزشي مذكور، توسط آژانس آموزش معلمان انگلستان و شوراي بودجه آموزش عالي ولز صورت مي گيرد. استانداردهاي آموزش معلمان واجدالشرايط كشور انگلستان در بخشنامه شماره 4 مصوب سال 1998دپارتمان آموزش انگلستان تحت عنوان مديريت آموزشي، نظارت و ارزيابي آموزشي و مسؤوليت پذيري معلمان عنوان مي گردد. از تابستان سال2000، كليه متقاضيان دوره هاي آموزش معلمان در انگلستان ملزم به گذراندن آزمون ملي مهارت هاي آموزشي و از فوريه سال2001، ملزم به گذراندن آزمون تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات آموزش((ITCمي باشند. طبق قوانين جديد نظام آموزشي، معلمان تحت تعليم كشور انگلستان ملزم به گذراندن آزمونهاي مذكور و كسب نمرات علميA-Cمي باشند.كليه مؤسسات آموزش معلمان در ولز به ارائه دروس آموزشي به زبان ولشي به عنوان زبان دوم مبادرت مي نمايند. گفتني است به آندسته از دانش جو ياني كه با موفقيت دوره آموزش زبان ولشي را پشت سرگذارند، گواهينامه صلاحيت تدريس زبان ولش در مراكز آموزشي اعطا مي گردد.


چهارچوب هاي قانوني


تا پيش از دهه1990، قانون يا قوانين ويژه آموزش تكميلي معلمان انگلستان و ولز اعمال نمي گرديد. تا اينكه با تصويب قانون ويژه آموزش تكميلي معلمان طي سال 1993، كليه مدرسين شاغل در مؤسسات آموزش تكميلي ملزم به برخورداري از معلومات كافي جهت ارائه دستورالعمل هاي مناسب آموزشي درمراكز آموزش عالي گرديدند.گفتني است كه اين مقررات به خصوص بر استانداردهاي سلامت رواني و رفتاري مدرسين تأكيد دارد.از جمله قوانين حوزه آموزش معلمان مي توان به قوانين مصوب سال1993، اصلاحيه قانون آموزش معلمان مصوب سال 1997 و عمل كرد ماده قانون218 مصوب سال 1998 اشاره نمود. فرآيند نظارتي قوانين مذكور درحوزه آموزش معلمان توسط آژانس آموزش معلمان انگلستان يا شوراي ملي آموزش عالي صورت مي گيرد. قوانين معيار نيز كه بر ضروريات لازم جهت ارائه دوره هاي آموزش معلمان تأكيد دارند، در بخش نامه4مصوب سال 1998 دپارتمان آموزش انگلستان و در بخشنامه 13 مصوب سال 1998 براي حوزه آموزش معلمان ولز لحاظ گرديده است. آژانس ملي آموزش معلمان(TTA) نيز بنا بر قوانين اصلاحات آموزشي عالي مصوب سال1994، تشكيل يافته و عهده دار وظايف ذيل مي باشد:


1 - ارائه خدمات اطلاع رساني به دايره ملي آموزش و استخدام وزارت كشور


2 - تعيين و تدوين مقررات آموزشي معلمان براساس دستورالعمل هاي وزارت كشور


3 - تشويق و ترغيب شهروندان انگليسي جهت حضور در دوره هاي آموزش معلمان


4 - تشكيل موسسات معيار و استاندارد ارائه كننده دوره هاي آموزش معلمان و نظارت برعملكرد مؤسسات مذكور ازطريق برقراري همكاري با وزارت كشور و نظارت بر معيارهاي آموزشي مؤسسات آموزش معلمان


5 - تعيين وتدوين استراتژي هاي مشخص آموزشي در جهت توسعه حرفه اي و مداوم معلمان سراسر كشور


لازم به ذكر است كه اعضاي آژانس ملي آموزش معلمان (TTA)توسط دايره ملي آموزش و استخدام وزارت كشور منصوب مي گردند. قانون ويژه آموزش معلمان مصوب سال 1994 و اصلاحيه قانون مذكور مصوب سال 1998 به بازرسين ارشد حوزه آموزش و مدارس كشور اختيار نظارت بر دوره هاي آموزش معلمان به ويژه دوره هاي آموزش ضمن خدمت را اعطا مي نمايد.در انگلستان و ولز عرضه وجذب نيرو هاي آموزشي توسط آژانس ملي آموزش معلمان (TTA)به صورت مشترك انجام مي گيرد. مسؤوليت تأمين بودجه، تأييد اعتبارات آموزشي و نظارت برعمل كرد مؤسسات آموزشي معلمان ولز برعهده شوراي بودجه آموزش عالي ولز تحت عنوان (HEFCW) مي باشد.


قانون ويژه آموزش معلمان مصوب سال1994 و اصلاحيه قانون مذكور مصوب سال 1998 نيز اختيار نظارت بر دور ه هاي آموزش معلمان را به بازرسين ارشد حوزه آموزش و مدارس ولز اعطا مي نمايد.


آموزش اساتيد دانشگاهي


از جمله گواهينامه هاي آموزشي مورد نياز جهت تدريس در مراكز آموزش عالي كشور انگلستان ميتوان به گواهينامه آموزش عالي(FE) و يا گواهينامه آموزش تكميلي بزرگ سالان اشاره نمود. اكثريت اساتيد آموزش عالي به تدريس پاره وقت در مراكز آموزش عالي مبادرت مي نمايند. كليه مدرسين مراكز آموزش عالي انگلستان به طور ميانگين از تجربه آموزشي10 ساله پيش از پرداختن به تدريس در مراكز آموزشي عالي برخوردار مي باشند.از آن جايي كه مدرسين آموزش عالي دركشور انگلستان در زمره كارمندان كشوري محسوب نمي گردند، از اين روي در يكي از سطوح شغلي آزاد ( نا محدود ) يا دوره هاي آموزشي محدود در قالب نظام آموزشي پاره وقت يا تمام وقت استخدام مي گردند.


برنامه هاي آموزشي


از جمله معمول ترين دوره هاي آموزشي مدرسين مراكز آموزش عالي انگلستان(FE) مي توان به دوره آموزش تكميلي مدرسين مراكز آموزش عالي بزرگ سالان اشاره نمود.


دوره هاي آموزش تكميلي مدرسين مراكز آموزش عالي(FE) درانگلستان و ولز طي دوره آموزشي 1 ساله تمام وقت معادل دوره2ساله آموزش پاره وقت معادل170 ساعت آموزشي به دانشجويان ارائه مي گردد.كليه متقاضيان ملزم به گذراندن دوره آموزشي11هفته اي دركالج هاي آموزش معلمان مي باشند دوره هاي مذكور با هدف افزايش توانايي هاي تدريس، تقويت مهارت هاي عملي و ارائه چهارچوب نظري به مدرسين مراكز آموزش عالي طراحي گرديده است. گفتني است كه دوره هاي مذكور به صورت آموزش ضمن خدمت يا دوره هاي آموزش شبانه نيز به متقاضيان ارائه مي گردد.


نهادهاي مركزي


تا پيش از دهة 1990، مسؤوليت ارائه دوره هاي آموزش تكميلي مدرسين دانشگاهي و مؤسسات آموزش تكميلي برعهده مقامات محلي آموزش عالي قرار داشته و شرايط دوره ها و مشخصه هاي تربيت مدرسين دانشگاه ها نيز توسط مقامات مذكور تعيين مي گرديد. اين در حالي است كه از سال 1999، مسؤوليت نظارت بر اعمال استانداردهاي ملي آموزشي به دايره ملي آموزش تكميلي انگلستانFENTO) ( تفويض گرديده است.گفتني است كه دايره ملي آموزش تكميلي انگلستان (FENTO) به عنوان نهاد ملي مسئول توسعه كيفيت و ارتقاي استانداردهاي ملي آموزش تكميلي اساتيد دانشگاهي آغاز به فعاليت نمود.


نهاد مذكوردر زمره 80 نهاد ملي آموزشي انگلستان(NTO) محسوب مي گردد كه در جهت افزايش رقابت مراكز آموزش جهت دستيابي به استانداردهاي آموزشي تأسيس گرديده اند. دايره ملي آموزش تكميلي انگلستان(FENTO) متشكل از شورايي با30 عضو فعال است كه اعضاي آن از ميان كالج هاي آموزش تكميلي، حوزه صنايع، دولت و اتحاديه هاي تجاري انتخاب مي گردد.


آموزش حرفه اي معلمان


كليه معلمان انگلستان و ولز ملزم مي باشند كه روش هاي تدريس و برنامه هاي كاري خود را مورد ارزيابي قرار داده و در دوره هاي حرفه اي آموزش معلمان(CPD) حضور يابند.


از دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE)تحت عنوان نهاد مركزي آموزش حرفه اي معلمان انگلستان و ولز(CPD) ياد مي گردد.دپارتمان مذكور بر افزايش استانداردهاي آموزش حرفه اي معلمان،بر تعهد معلمين و بر مركزيت(CPD) در جهت نوساماني حرفه معلمي پافشاري مي نمايد.


بنابر قوانين دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE)درآموزش حرفه اي معلمان نيازمنديهاي معلمان، اولويت هاي آموزشي مدارس و اولويت هاي استراتژيك ملي مد نظر قرارگرفته و از محل بودجه عمومي تامين اعتبارمي گردند.ازجمله ديگردوره هاي آموزش حرفه اي معلمان مي توان به آموزش حرفه اي معلمان ناظر(NPQH) اشاره نمود.به عبارت ديگر در دوره هاي آموزشي مذكور، آندسته از معلميني كه قبلا از تجربه مفيدي درحوزه آموزش برخوردار بوده اند تحت آموزش قرار مي گيرند. طبق قانون مصوب سال1997و قانون اصلاحيه مصوب سال2000 ويژه آموزش عالي و آموزش معلمان كشورانگلستان، وزارت كشور به اعطاي مجوز وضع مقررات آموزشي براي آندسته از معلميني كه به عنوان معلمان ناظر فعاليت داشته اند، مبادرت مينمايد. طبق مقررات مذكور، كليه معلمين متقاضي فعاليت در حوزه نظارت آموزشي مي بايستي از گواهينامه ملي معلمان ناظر برخوردار باشند. دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان ناظر با عنوان(LPSH) نيز ويژه آندسته از معلمان ناظري است كه از حداقل 3سال تجربه كاري در حوزه سمت نظارتي برخوردار باشند.


ازمورخه مي سال 1989كليه موسسات آموزش معلمان مقاطع ابتدايي و متوسطه به ارائه چشم اندازهاي شغلي و اطلاعاتي درخصوص نقاط قوت و اولويت هاي آموزش حرفه اي معلمان ملزم گرديده اند.


نهادهاي مركزي


از آنجائيكه نهاد اداري واحدي كه مسؤوليت ارائه و نظارت بر آموزش حرفه اي معلمان (CPD) انگلستان را برعهده داشته باشد، تشكيل نيافته است، از اين روي وظيفه مذكور توسط نهادها و افرادي به شرح ذيل صورت مي گيرد:


1 - دپارتمان آموزش انگلستان ( DFEE ) و دايره ملي آموزش ولز


2 - مقامات ملي آموزش (LEA)


3 - معلمان ناظر


4 - نهادهاي اداره كننده مدارس كشور


دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE) و دايره ملي آموزش ولز تا حدود50 درصد از هزينه هاي مربوط به آموزش حرفه اي معلمان(CPD) را تامين اعتبارمي نمايند.


بودجه مذكور به مقامات محلي آموزش انگلستان(LEA) اعطا مي گردد. ساختار، قوانين و خط مشي برنامه هاي آموزش حرفه اي معلمان به طور سالانه تعيين شده و در بخشنامه شماره16 مصوب سال 1999 دپارتمان آموزش انگلستان و بخش نامه دايره آموزش ولز انتشار مي يابد.


مفاد بخش نامه هاي مذكور به مدارس، مقامات محلي آموزش انگلستان(LEA) و آژانس آموزش معلمان(TTA) به عنوان صندوق مالي آموزش حرفه اي معلمان ابلاغ مي گردد.


طي سال هاي اخير در نظام آموزش حرفه اي معلمان انگلستان و ولز(CPD) از سيستم بررسي پيشنهادات آموزشي بهره برداري مي گردد. طبق سيستم مذكور، مراكز آموزش حرفه اي معلمان به ارائه پيشنهاداتي در خصوص آموزش حرفه اي معلمان مبادرت مي نمايند.


گفتني است كه پيشنهادات مذكور هر3سال يك بار ارائه مي گردد.دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان(CPD) توسط مراكز آموزش عالي، دواير محلي آموزش(LEA) و آژانس ملي آموزش معلمان انگلستان برگزار مي گردد.زماني كه دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان(CPD) همزمان با سال تحصيلي به معلمين ارائه گردد، مديريت كلاس هاي آموزشي به معلمان جايگزين واجد شرايط(معلمان ذخيره) تفويض مي گردد. گفتني است كه هزينه استخدام معلمان ذخيره توسط خود مدارس پرداخت مي گردد. آن دسته از دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان(CPD) نيزكه ويژه معلمان زبان هاي خارجي است، در كشورهاي خارجي برگزار مي گردد.


علاوه بر اين، تعدادي از معلمين نيز از كشورهاي ديگر بازديدهاي مطالعاتي به عمل مي آورند تا از اين طريق با بررسي سيستم هاي آموزشي ديگر كشورها، از مدل هاي جايگزيني در مديريت و اداره كلاس هاي درسي بهره مند گردند. چنين بازديدهايي به صورت دو جانبه توسط هيئت مركزي آموزش انگلستان و دايره بين المللي آموزش معلمان به عمل مي آيد.


طبق قوانين دايره بين المللي آموزش و هيئت مركزي آموزش انگلستان با سرمايه گذاري آموزشي بالغ بر6ميليون پوند طي سال هاي2003-2001، تعداد5 هزار معلم انگليسي تبار از امكان بازديدو برقراري تبادل افكار با مدارس ساير كشورها برخوردار مي گردند.


ارزشيابي تحصيلي


دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان (CPD) در انگلستان و ولز، معلمان كليه مقاطع آموزش حرفه اي از دوره هاي كوتاه مدت تا دور هاي آموزش عالي را تحت پوشش قرار مي دهد. در نظام آموزش معلمان انگلستان، سيستم ملي خاصي جهت ارزيابي دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان (CPD) وجود ندارد و اين در حالي است كه مقررات دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان (CPD) توسط نهادهاي محلي آموزش، (LFA) دايره نظارت بر استانداردهاي آموزشي معلمان انگلستان (OFSTED) هيئت ارشد نظارت برحوزه آموزش و تربيت معلمان ولز به مورد اجرا گزارده مي شود.


هيئت دولت انگلستان نيز با اعطاي بورسيه هاي تحقيقاتي و بودجه آموزشي به آموزش معلمان در مقياس كوچك، از دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان حمايت به عمل مي آورد.


از جمله چنين حمايتهايي مي توان به تشكيل صندوق هاي مالي آموزش حرفه اي معلمان طي سال 2000 اشاره نمود. گفتني است كه عمل كرد صندوق هاي مذكور توسط دپارتمان آموزش انگلستان(DFET) مورد ارزيابي و نظارت قرار مي گيرد.طي سالهاي اخير، دولت انگلستان سيستم مالي جديدي در پرداخت حق الزحمه مدرسين حرفه اي تعيين نموده كه بر مبناي ارزيابي عمل كرد آموزشي و اخلاقي معلمان و برخورداري از استانداردهاي ملي آموزش در سطح آستانه طراحي گرديده است. معلمين مشمول شرايط مذكور از حقوق اضافه بالغ بر4000- 2000 پوند برخوردار مي گردند. گفتني است كه قانون فوق منحصرا شامل آندسته از معلميني مي گردد كه علاوه بر برخورداري از مدارج علمي بالا از تجربه آموزشي وحداقل سابقه تدريس به مدت7 سال برخوردار باشند.لازم به ذكر است كه كليه معلمين واجد شرايط تحت ارزيابي هاي آستانه عمل كرد هاي آموزشي قرار مي گيرند. مسؤوليت ارزيابي معلمان حرفه اي انگلستان براساس راهبردهاي ملي برعهده هيئت نظارت معلمين و معلمين ناظر بر عمل كرد مراكز آموزشي كشور مي باشد. گفتني است كه در ساختار هيئت نظارتي، معلمين ناظر خارجي (غيرانگليسي) نيز حضور دارند تا صحت و وجه اعتبار تصميمات و ارزيابي هاي به عمل آمده با حداكثر دقت و ظرافت صورت گيرد.ازجمله مهم ترين فاكتورهاي مدنظر در ارزيابي هاي فوق مي توان به ارزيابي دانش حرفه اي معلمين، مهارت در تدريس و ارزيابي پيشرفت تحصيلي دانش آموزان و دانش جو يان اشاره نمود.


پذيرش تحصيلي


در نظام آموزشي انگلستان، كليه معلمان قادر مي باشند در هر زماني از مسير شغلي خود در دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان (CPD) حضور يابند. دسترسي به دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان(CPD) به ماهيت فعاليت ها بستگي دارد. به عنوان مثال در حالي كه ممكن است برخي معلمان در عمده فعاليت هاي آموزشي حرفه اي معلمان حضور يابند، برخي نيز ممكن است در حوزه مرتبط با نقش يا مسؤوليت خود تحت آموزش قرار گيرند.گفتني است كه در دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان(CPD) شرايط لازم حداقلي وجود ندارد، به نحويكه مشاركت در حوزه آموزش معلمان به نيازهاي حرفه اي معلمين مربوطه و منابع موجود مدارس در برآورده نمودن نيازهاي مذكور بستگي دارد. مشاركت ها از چند ساعت تا چند روز و مطالعات تمام وقت يا پاره وقت در طول يك دوره آمادگي دراز مدت متغيير است. كليه مراكز آموزش معلمان به تعيين نيازهاي آموزش حرفه اي معلمان (CPD) در چارچوب مقررات دولتي مبادرت مي نمايند.


نيازهاي مذكور از مصاحبات آموزشي شخصي معلمين تا تربيت گروه هايي از معلمين و اعمال تغييرات مديريتي لازم جهت توسعه مراكز آموزشي را شامل مي گردد. آموزش حرفه اي معلمان (CPD) ، محدوده وسيعي از فعاليت هاي آموزش معلمان را در بر مي گيرد.


اين واژه ممكن است به كادر آموزشي و معلمان مدارس يا مجموعه اي از نشست ها و ملاقات معلمان چندين مركز آموزشي محدود گردد. اين واژه هم چنين فعاليت هايي نظير تدريس گروهي را نيز شامل مي گردد. معلمان مقاطع مختلف آموزشي كشور انگلستان هم چنين با حضور در دور ه هاي آموزش عالي (كارشناسي-كارشناسي ارشد و دكتري) از دوره هاي آموزش حرفه اي برخوردار مي گردند.


آموزش حرفه اي اساتيد دانشگاهي


باوجوديكه هيچ گونه الزام قانوني براي مدرسين آموزش تكميلي كشور انگلستان در جهت گذراندن دوره هاي آموزش معلمان انگلستان وجود ندارد، با اين حال كليه مدرسين ملزم به گذراندن دوره هاي تكميلي آموزش معلمان وحضور در كنفرانس هاي ملي آموزش معلمان مي باشند.


نهادهاي مركزي


درحاليكه مسؤوليت نظارت بر آموزش حرفه اي معلمان (CPD) برعهده موسسات آموزش تكميلي و مسووليت نظارت برمراكز آموزش بزرگ سالان برعهده نهادهاي محلي آموزش (EA)است، دايره ملي آموزش تكميلي انگلستان (FENTO) نيز مسؤوليت ارتقاء كيفيت و بهبود استانداردهاي ملي در كليه جنبه هاي آموزشي واخلاقي مدرسين آموزش تكميلي من جمله آموزش حرفه اي پيوسته را برعهده دارد. دايره ملي آموزش تكميلي انگلستان(FEDA) هم چنين در جهت افزايش اثر بخشي و كارآيي دوره هاي آموزش تكميلي فعاليت مي نمايد. از جمله ساير مسؤوليت هاي دايره مذكور مي توان به مديريت و نظارت بر عمل كرد كادر ارشد كالج هاي آموزش معلمان، سازمان دهي كنفرانس هايي در خصوص آموزش معلمان و ارائه خدمات مشاوره به معلمين اشاره نمود. از جمله ديگر فعاليتهاي دايره ملي آموزش تكميلي انگلستان مي توان به تاسيس انجمن مدرسين آموزش عالي با عنوان (ILT) در ژوئن سال 1994 اشاره نمود. از جمله مهم ترين وظايف موسسه مذكور مي توان به تقويت و بهبود ساختار آموزش عالي، ارتقاء كيفيت دوره هاي آموزش عالي و تعيين استانداردهاي آموزش حرفه اي در حوزه آموزش عالي اشاره نمود. از جمله نهادهاي مركزي كه در راستاي بهبود آموزش حرفه اي مدرسين آموزش عالي فعاليت دارند مي توان به مراكز ذيل اشاره نمود:


1.آژانس ملي حمايت از كادر و مدرسين مراكز آموزش عالي و دانشگاه هاي انگلستان با عنوان (UCOSDA) كه در گذشته تحت نظارت انجمن معاونين و مديران دانشگاه هاي انگلستان (CVCP) و كميته دايمي روساي مراكز آموزش عالي (SCPO) فعاليت مي نمود. در حال حاضر اين سازمان به ارائه مشاوره هاي تخصصي به دانشگاه هاي عضو و ارزيابي عمل كرد كاركنان و مدرسين مراكز آموزش عالي انگلستان مبادرت نموده و به عنوان نهاد آموزش ملي (NTO) در حوزه آموزش عالي به همكاري با انجمن مدرسين عالي (ILT) مبادرت مي نمايد.


2. انجمن حمايت از توسعه آموزش عالي(STDA) كه انجمن حرفه اي كادر آموزش عالي كشور انگلستان محسوب مي گردد. انجمن مذكور درجهت تاييد اعتبار آموزش حرفه اي مدرسين و كادر آموزش عالي و توسعه برنامه هاي ويژه مدرسين جديد آموزش عالي فعاليت مي نمايد.مطابق قانون مصوب سال 1977 دپارتمان آموزش انگلستان (DFEE) كليه موسسات و مراكز آموزش عالي انگلستان و ولز ملزم به برگزاري دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان براي كليه مدرسين و كادر آموزش مراكز آموزش عالي كشور مي باشند.


پذيرش تحصيلي


به جز دوره هاي آموزش تكميلي معلمان كه به اخذ مدارك عالي آموزشي منتهي مي گردد شرايط پذيرش رسمي، وجود ندارد. به عبارت ديگر شرايط پذيرش مدرسين موسسات آموزش تكميلي در انگلستان و ولز بنابر دانشگاههاي مختلف و راي هيئت هاي مديره مراكز آموزش عالي متفاوت مي باشد. اين درحالي است كه طي سال هاي اخير با بازديدهايي از مراكز آموزشي ساير كشورها مدل هاي جايگزيني در شرايط پذيرش مدرسين مراكز آموزش عالي انگلستان فراهم آمده است. چنين بازديد هايي، به صورت دو جانبه، از طريق هيئت مركزي همكاريهاي آموزشي انگلستان با هيئت هاي آموزشي ساير كشورها و يا از طريق الگوبرداري از برنامه هاي آموزش اتحاديه اروپا من جمله LINGUA,AIRON و ERISMW صورت مي گيرد. به طور كلي مي توان گفت كه در انگلستان و ولز شرايط پذيرش عمومي در خصوص دوره هاي آموزش حرفه اي معلمان وجود ندارد.


آموزش ضمن خدمت


اهداف آموزشي


ازجمله مهم ترين اهداف برگزاري دوره هاي آموزش فشرده ضمن خدمت ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود :


1 - حضور كليه كارمندان و صنعتگران كشور در فعاليت هاي آموزشي تا سال 1996


2 - نائل آمدن حداقل50% از نيروي استخدامي كشور به صلاحيت حرفه اي عموميNVQ سطح 3 يا معادل تحصيلي آن تا سال 2000


3 - جذب حداقل 50 درصدازسازمانها و نهادهاي برخوردار ازحداقل200 كارمند در جهت سرمايه گذاري درحوزه آموزش و توسعه و ارزيابي استراتژي هاي آموزشي تا سال 1996